Sprzedani
Sprzedani. Reportaże z peryferii
reportaż Wojciecha Ganczarka z ilustracjami Hanny Stano
Nagroda Magellana 2022 w kategorii "książka reportażowa"
Krótki opis
Mogłoby się wydawać, że nie ma kraju mniej związanego z dynamicznymi zmianami we współczesnym świecie, niż anonimowy Paragwaj. Tymczasem za każdym razem, gdy kupujemy przecenione mięso w supermarkecie, nasz obiad współfinansują Paragwajczycy i środowisko naturalne, które ich otacza. Książka "Sprzedani. Reportaże z peryferii" zabiera nas w podróż tematyczną po skutkach globalizacji.
rok 2021 (ebook) - 2022 (druk) - 2023 (wydanie II)
liczba stron 383
słowa kluczowe reportaż z Paragwaju, wylesianie, spożycie mięsa, globalizacja, Ameryka Południowa, uprawy transgeniczne, kolonializm, nierówności społeczne, antropologia
Gdyby zrobić w Polsce sondę uliczną dotyczącą Paragwaju, to większość ankietowanych pewnie nie miałaby żadnych skojarzeń z tym krajem, lub pomyliłaby go z (wcale nie sąsiadującym) Urugwajem. To dlatego, że w naszym języku brakowało do tej pory solidnej publikacji na jego temat, co na szczęście zmienia właśnie Wojciech Ganczarek. Książka "Sprzedani" oddaje głos samym Paragwajczykom, którzy dzięki czułemu uchu autora mogą pokazać Polakom, że chociaż dzieli nas jedenaście tysięcy kilometrów, to emocje i marzenia mamy już takie same.
Maciej Okraszewski, Dział Zagraniczny
Dajmy się ponieść opisom Ganczarka nie tylko po to, aby przyswoić ogrom wiedzy o mało znanej republice, ale również po to, aby lepiej zrozumieć samych siebie.
Piotr Strzeżysz, pisarz i podróżnik
Czułość narracji i głębia interpretacji historycznej to cechy, które wyróżniają tę książkę. Autor buduje obszerny zbiór wiedzy, nie nakładając na siebie rozmaitych stylów narracyjnych, ale przeplatając je w sposób przemyślany, oferując czytelnikowi przykład pomysłowej i atrakcyjnej literatury.
María Fernanda Andrade, pisarka ekwadorska
[Wojciech Ganczarek] używa zawrotnej, dynamicznej narracji, przypominającej sekwencję filmowych scen lub oniryczną podróż, w której następujące po sobie głosy opowiadają nam o przerażającej bezkarności, z jaką kompletnie skorumpowana klasa polityczna rozmontowuje kraj na kawałki, ale i o sprawiedliwej walce zwykłych ludzi o skrawek własnej ziemi. Inną zaletą jest fakt, że mamy do czynienia z tekstem żywym, który wchodzi w dyskusję z czytelnikiem na każdej stronie. W moim osobistym przypadku, ta lektura przeniosła mnie z powrotem na piękną Ziemię Guarani, na której przyszło mi przeżyć siedem lat dzieciństwa.
W mediach:
Program II Polskiego Radia, Paragwaj okiem Wojciech Ganczarka
dziennik El Nacional (Paragwaj)*, Wojciech Ganczarek: Filmar el Paraguay
podcast Podróż bez Paszportu, Peryferyjny Paragwaj i najszybsza deforestacja świata
dziennik El Litoral (Argentyna)* Un polaco recorre la Argentina para tratar de descifrar nuestra identidad
Program IV Polskiego Radia, rozmowa w audycji Czat Czwórki
Gazeta Giełdy i Inwestorów "Parkiet", Sprzedany kraj
podcast Po co to eko?, Kto zatrzyma wylesianie Paragwaju?
Radio Wnet, rozmowa w audycji República Latina
Conclusión TV (Argentyna)*, rozmowa w programie Aquí estamos
podcast El Perseguidor (Argentyna)*, Se vende un país. Relatos de Paraguay
podcast Brzmienie Świata z lotu Drozda, O lasach, Paragwajczykach i Chaco
Gazeta Powiatowa - Wiadomości Oławskie, wywiad
Radio Nowy Świat, rozmowa w programie Cały nasz świat (31.03.2023)
*wywiady dotyczące hiszpańskojęzycznej wersji książki
Pełny opis
Mogłoby się wydawać, że nie ma kraju mniej związanego z dynamicznymi zmianami we współczesnym świecie, niż anonimowy Paragwaj. Tymczasem za każdym razem, gdy kupujemy przecenione mięso w supermarkecie, nasz obiad współfinansują Paragwajczycy i środowisko naturalne, które ich otacza. Książka "Sprzedani. Reportaże z peryferii" to podróż tematyczna po skutkach globalizacji.
Odwiedzając wioski i prowincjonalne miasteczka, Wojciech Ganczarek portretuje kraj tyleż nieznany, co wyjątkowy. Lider ruchów niepodległościowych i rozwoju przemysłu w regionie, Paragwaj to jedyne miejsce w Ameryce Południowej, gdzie język nieeuropejski zachował się w powszechnym użyciu. W pamięci bohaterów książki powracają wspomnienia dawnej świetności, zniszczonej wraz z wojną z 1864 roku. Znów: jedyną wielką wojną na kontynencie.
Ale dzisiejszy Paragwaj to dokładne zaprzeczenie tamtego Paragwaju sprzed lat. Niezależność gospodarczą zamieniono na ścisłe podporządkowanie cenom z giełdy towarowej w Chicago, populację miejscową — na zagranicznych plantatorów soi. Dawna kolonia hiszpańska stała się kolonią świata, rajem dla land grabberów, rekordzistą w globalnych rankingach nierówności i deforestacji. I chociaż nazwa "Paragwaj" wciąż nie kojarzy się z niczym szczególnym, ta niewielka republika południowoamerykańska znajduje się w samym oku cyklonu monopolizacji handlu żywnością, na celowniku międzynarodowych instytucji finansowych i w awangardzie globalnych zmian, które trudno określić jako pozytywne.
Książka "Sprzedani. Reportaże z peryferii" powstawała równolegle z pełnometrażowym dokumentem "Jestem Paragwajczykiem" (92', 2019), poszerzając znacząco kwestie poruszane w filmie (zobacz film).
5